اسیدوز چیست؟

اسیدوز چیست؟ زمانی که کلیه ها و ریه های شما در کنترل اسیدیته بدن موفق عمل نکنند، مایعات بدن شما حاوی اسید زیادی می شود، که به این حالت، اسیدوز می گویند. بدن، در بسیاری از فرآیندهای خود ، اسید تولید می کنند. ریه ها و کلیه های شما معمولاً می توانند عدم تعادل pH جزئی را جبران کنند ، اما در صورتی که میزان اسیدوز بالا باشد، منجر به تجمع بیش از حد اسید در بدن شما می شود که در نتیجه بدن توانایی ایجاد تعادل pH را نخواهد داشت.

میزان اسیدیته خون شما با تعیین pH آن اندازه گیری می شود. PH پایین تر به این معنی است که خون شما اسیدی تر است ، در حالی که pH بالاتر به معنای قلیایی تر بودن خون شما است. pH خون شما باید در حدود 7.36 باشد.

طبق گفته انجمن آمریکایی شیمی بالینی (AACC) ، اسیدوز با pH برابر یا پایین تر از 7.35 روی می دهد آلکالوز (قلیایی شدن) با سطح pH برابر یا بالاتر 7.45 مشخص می شود. اگرچه به نظر ناچیز است، اما این اختلافات عددی می تواند جدی باشد. اسیدوز می تواند منجر به بروز بسیاری از مشکلات سلامتی شود و حتی می تواند تهدید کنند زندگی باشد.

علل اسیدوز

دو نوع اسیدوز وجود دارد که هر کدام دلایل مختلفی دارند. بسته به علت اصلی اسیدوز ، نوع اسیدوز به عنوان اسیدوز تنفسی یا اسیدوز متابولیک طبقه بندی می شود.

اسیدوز تنفسی

اسیدوز تنفسی وقتی بیش از حد CO2 در بدن ایجاد می شود. به طور معمول ، ریه ها هنگام تنفس ، CO2 را از بین می برند. با این حال ، گاهی اوقات بدن شما نمی تواند از میزان کافی CO2 خلاص شود. این ممکن است به دلیل:
1.  شرایط مزمن تنفسی ، مانند آسم
2.  آسیب به ریه ها
3.  چاقی ، که می تواند تنفس را دشوار کند
4.  سوء استفاده از آرام بخش
5.  استفاده بیش از حد از الکل
6.  ضعف عضلات در قفسه سینه
7.  مشکلات سیستم عصبی
8.  ساختار ریه تغییر شکل یافته

اسیدوز متابولیک

اسیدوز متابولیک به جای ریه ها در کلیه ها شروع می شود. هنگامی اتفاق می افتد که آنها به اندازه کافی اسید را از بین نبرند یا خیلی زیاد آن را از بین ببرند. سه شکل عمده اسیدوز متابولیک وجود دارد:

اسیدوز دیابتیک، در مبتلایان به دیابت مشاهده می شود که به خوبی کنترل نشده باشند. اگر بدن شما به اندازه کافی انسولین نداشته باشد ، کتون ها در بدن شما ساخته می شوند و خون شما را اسیدی می کنند.

اسیدوز هیپرکلورمیک، ناشی از از بین رفتن بی کربنات سدیم است که عامل خنثی نگه داشتن خون می باشد. اسهال و استفراغ می توانند باعث این نوع اسیدوز شوند.

اسیدوز لاکتیک، هنگامی که اسید لاکتیک زیادی در بدن شما وجود دارد رخ می دهد. علل آن می تواند شامل فعالیت های ورزشی، مصرف مزمن الکل ، نارسایی قلبی ، سرطان ، تشنج ، نارسایی کبد ، کمبود اکسیژن طولانی مدت و قند خون پایین باشد.

اسیدوز توبولار، زمانی اتفاق می افتد که کلیه ها قادر به دفع اسیدها در ادرار نیستند. این باعث می شود خون اسیدی شود.

عوامل خطر اسیدی شدن بدن

عواملی که می توانند در خطر اسیدوز شما نقش داشته باشند عبارتند از:
1.  یک رژیم غذایی پرچرب که کم کربوهیدرات است
2.  نارسایی کلیه
3.  چاقی
4.  کم آبی
5.  آسپرین یا مسمومیت با متانول
6.  دیابت

علائم اسیدوز در بدن

هر دو اسیدوز تنفسی و متابولیک علائم زیادی دارند. اما علائم اسیدوز براساس علت آن متفاوت است.
برخی از علائم رایج اسیدوز تنفسی شامل موارد زیر است:
1.  خستگی یا خواب آلودگی
2.  زود  خسته می شوید
3.  گیجی
4.  تنگی نفس
5.  خواب آلودگی
6.  سردرد

برخی از علائم متداول اسیدوز متابولیک شامل موارد زیر است:

1.  تنفس سریع و کم عمق
2.  گیجی
3.  خستگی
4.  سردرد
5.  خواب آلودگی
6.  عدم اشتها
7.  زردی
8.  افزایش ضربان قلب

روش های آزمایش و تشخیص اسیدوز

اگر فکر می کنید ممکن است اسیدوز داشته باشید ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودرس می تواند تفاوت زیادی در بهبودی شما ایجاد کند.
پزشکان اسیدوز را با یک سری آزمایش خون تشخیص می دهند. گاز خون شریانی به میزان اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در خون شما نشان می دهد. همچنین pH خون شما را نشان می دهد. یک صفحه اصلی متابولیک عملکرد کلیه و تعادل pH شما را بررسی می کند. همچنین میزان کلسیم ، پروتئین ، قند خون و الکترولیت شما را اندازه گیری می کند. اگر این آزمایش ها با هم انجام شوند ، می توانند انواع مختلف اسیدوز را شناسایی کنند.
اگر به اسیدوز تنفسی مبتلا شده باشید ، پزشک می خواهد سلامت ریه های شما را بررسی کند. این ممکن است شامل اشعه X قفسه سینه یا آزمایش عملکرد ریوی باشد.
اگر اسیدوز متابولیک مشکوک است ، باید یک نمونه ادرار بدهید. پزشکان pH را بررسی می کنند تا ببینند آیا اسیدها و پایه ها را به درستی از بین می برید یا خیر. آزمایش های اضافی ممکن است لازم باشد تا علت اسیدوز شما مشخص شود.

درمان اسیدوز

پزشکان معمولاً باید بدانند که علت اسیدوز شما برای تعیین نحوه درمان آن چیست. با این حال ، برخی از درمان ها می توانند برای هر نوع اسیدوز استفاده شوند. به عنوان مثال ، پزشک شما ممکن است بی کربنات سدیم (جوش شیرین) برای افزایش pH خون شما به شما بدهد. این می تواند به صورت دهان یا با قطره داخل وریدی (IV) انجام شود. درمان سایر انواع اسیدوز می تواند مستم معالجه علت آنها باشد و یا از شما بخواهد مصرف غذاهای قلیایی و یا نوشیدن آب قلیایی را در رژیم خود بگنجانید.

اسیدوز تنفسی

درمان این بیماری معمولاً برای کمک به ریه های شما طراحی شده است. به عنوان مثال ، ممکن است داروهایی برای رقیق کردن مجاری هوایی به شما داده شود. همچنین ممکن است به شما اکسیژن یا دستگاه فشار مستمر هوایی مثبت (CPAP) داده شود. در صورت داشتن انسداد هوایی یا ضعف عضلانی ، دستگاه CPAP می تواند به شما در تنفس کمک کند.

اسیدوز متابولیک

انواع خاص اسیدوز متابولیک هر کدام درمان خاص خود را دارند. به مبتلایان به اسیدوز هیپرکلورمیک ممکن است بی کربنات سدیم داده شود. اسیدوز ناشی از نارسایی کلیه با سدیم سیترات قابل درمان است. افراد دیابتی مبتلا به کتواسیدوز مایعات IV و انسولین را برای تعادل در pH آنها دریافت می کنند. درمان اسیدوز لاکتیک بسته به علت ممکن است شامل مکمل های بی کربنات ، مایعات IV ، اکسیژن یا آنتی بیوتیک ها و آب قلیایی باشد.

عوارض اسیدوز

بدون درمان سریع ، اسیدوز ممکن است به عوارض بهداشتی زیر منجر شود:
1.  سنگ کلیه
2.  مشکلات مزمن کلیه
3.  نارسایی کلیه
4.  بیماری استخوان
5.  رشد تاخیری

پیشگیری از اسیدوز

شما به طور کامل نمی توانید از اسیدوز جلوگیری کنید. با این حال ، مواردی وجود دارد که می توانید برای کاهش ریسک خود انجام دهید.
برای کاهش خطر اسیدوز تنفسی می توانید موارد زیر را انجام دهید:

آرام بخش را طبق تجویز مصرف کنید و هرگز آنها را با الکل مخلوط نکنید.

سیگار نکشید. سیگار کشیدن می تواند به ریه های شما آسیب برساند و تنفس را کمتر موثر کند.

وزن سالم خود را حفظ کنید. چاقی می تواند تنفس را برای شما سخت تر کند.

برای کاهش خطر اسیدوز متابولیک می توانید موارد زیر را انجام دهید:

هیدراته بمانید. مقدار زیادی آب و مایعات قلیایی دیگر بنوشید.

کنترل دیابت خود را حفظ کنید. اگر میزان قند خون خود را به خوبی مدیریت کنید ، می توانید از کتواسیدوز جلوگیری کنید. نوشیدن الکل را متوقف کنید.